संशोधन, १३ एप्रिल, २०२५ ————– भारतीय हवामानशास्त्र विभागातर्फे (आयएमडी) मान्सूनचा पहिला दीर्घकालीन अंदाज येत्या आठवड्यात जाहीर होण्याची शक्यता आहे. त्या आधी अमेरिकेच्या नॅशनल ओशिओनीक अँड अॅटमॉस्फेरीक अॅडमिनिस्ट्रेशन (नोआ) या संस्थेच्या वतीने जगभरातील…
‘स्पेस डॉकिंग’च्या प्रयोगातून आगामी मोहिमांची तयारी
‘स्पेडेक्स’ मोहिमेचा ७ जानेवारीला महत्वाचा टप्पा – मयुरेश प्रभुणे——–स्पेस डॉकिंग एक्सप्रिमेंट (स्पेडेक्स) या अवकाशात दोन उपग्रहांना जोडणाऱ्या भारतीय मोहिमेचे ३० डिसेंबरला यशस्वी प्रक्षेपण झाले. भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेतर्फे (इस्रो) चांद्रयान ४ आणि…
Shining light on new supercapacitor
– INDIAN INSTITUTE OF SCIENCE (IISc) Researchers at the Department of Instrumentation and Applied Physics (IAP), Indian Institute of Science (IISc) and collaborators have designed a new supercapacitor that can be charged…
काला आजारावर औषध शोधणारे शास्त्रज्ञ: डॉ. उपेंद्रनाथ ब्रह्मचारी
– सायली सारोळकर वैद्यकीय क्षेत्रातील एक विस्मृतीत गेलेले नाव म्हणजे डॉ. उपेंद्रनाथ ब्रह्मचारी. कालाआजार किंवा व्हिसरल लेशमानियासिस हा आजार एकेकाळी ब्रिटीश राजवटीत, १९व्या आणि २०व्या शतकात, भारताच्या बंगाल प्रेसिडेन्सीमध्ये म्हणजे सध्याच्या बंगाल, बिहार,…
लघु उपग्रहांसाठी भारताचे नवे ‘बेबी रॉकेट’
– टीम संशोधन भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेच्या (इस्रो) लघु उपग्रह प्रक्षेपकाचे (एसएसएलव्ही) तिसरे प्रायोगिक उड्डाण नुकतेच यशस्वी झाले. नियमित वापराआधी कोणत्याही रॉकेटच्या तीन चाचण्या पूर्ण व्हायला हव्यात, असा इस्रोचा नियम असल्याने एसएसएलव्ही…
जीवदीप्तीची अनोखी दुनिया
– सायली सारोळकर सजीवांद्वारे होणारी प्रकाशाची निर्मिती आणि त्याचे उत्सर्जन म्हणजे बायोल्युमिनसन्स. यालाच मराठीत जीवदीप्ती असे म्हणतात. काजवे हे जीवदीप्तीचे एक उदाहरण! त्याशिवाय इतर अनेक जीवांमध्ये प्रकाशाची निर्मिती आणि उत्सर्जनाचा हा अविष्कार दिसून येतो….
‘देव कणांचे’ अस्तित्व वर्तवणाऱ्या प्रा. पीटर हिग्स यांचे निधन
संशोधन, ११ एप्रिल २०२४ ‘देव कण’ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या ‘हिग्स बोसॉन’चे अस्तित्व वर्तवणारे ब्रिटिश भौतिक शास्त्रज्ञ प्रा. पीटर हिग्स (वय ९४) यांचे बुधवारी (१० एप्रिल) एडिनबरा येथे निधन झाले. गेले काही दिवस…
१३ डिसेंबरला दिसणार तेजस्वी ‘जेमिनीड’ उल्कावर्षाव
संशोधन, ७ डिसेंबर २०२३ वर्षातील भरवशाचा मानला जाणारा मिथुन राशीतील ‘जेमिनीड’ उल्कावर्षाव बुधवारी (१३ डिसेंबर) रात्रभर दिसणार आहे. या वर्षी चंद्रप्रकाशाचा अडथळा नसल्यामुळे आकाशप्रेमींना जेमिनीडच्या अनेक तेजस्वी उल्का पाहता येतील, असे…
राज्यात पाऊस आणि गारपिटीची शक्यता
संशोधन, २३ नोव्हेंबर २०२३ कोकण, मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यातील काही जिल्ह्यांमध्ये पुढील चार दिवस पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली असून, २६ नोव्हेंबरला उत्तर महाराष्ट्रात काही ठिकाणी गारपीटही होऊ शकते, असा अंदाज भारतीय हवामानशास्त्र…
कोजागिरीच्या रात्री दिसणार खंडग्रास चंद्रग्रहण
संशोधन, २६ ऑक्टोबर २०२३ येत्या कोजागिरी पौर्णिमेच्या मध्यरात्री (२८ ऑक्टोबर) भारतासह संपूर्ण आशिया, युरोप, आफ्रिका आणि ऑस्ट्रेलिया या खंडांतून खंडग्रास चंद्रग्रहण दिसणार आहे. महाराष्ट्रातून रात्री ०१:०८ ते ०२:१८ या तासाभराच्या कालावधीत चंद्रग्रहणाची…