मयुरेश प्रभुणे आजपर्यंतच्या इतिहासात माणसाकडून सर्वाधिक वेळेला पाहिले गेलेले आकाशातील घटक म्हणजे सूर्य आणि चंद्र. इतर ग्रह- ताऱ्यांच्या तुलनेत सूर्य- चंद्राचा मोठा आकार, प्रखर तेजस्विता यांमुळे स्वाभाविकपणे जमिनीवर राहणाऱ्या माणसाचे आकाशाकडे लक्ष्य वेधले जाते. गुहेत राहणाऱ्या…
Category: Space Science
जाळ्यात अडकले आकाश !
– मयुरेश प्रभुणे ‘विज्ञान शाप की वरदान’ या विषयावर आपण शाळेत निबंध लिहिले असतीलच. विसाव्या शतकातील विज्ञान कथांमधून किंवा साय-फाय चित्रपटांमधून एकविसाव्या शतकात यंत्रे मानवांवर कसा विजय मिळवतील याच्या रंगवलेल्या ‘अतिशयोक्त’ कल्पनाही आपल्याला आठवत असतील. अशीच एक…
International Day of Light
Akshata Pawar 16 May 2019 Light is a natural phenomena which helps to impart vision ability to our eyes. Light plays a major role in our life. The primary light source on…
अॅस्ट्रोसॅटची अवकाशात तीन वर्षे
संशोधन रिपोर्ट, ७ ऑक्टोबर २०१८ भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेद्वारे (इस्त्रो) अवकाशात पाठवण्यात आलेल्या अॅस्ट्रोसॅटने अवकाशात नुकतीच तीन वर्षे पूर्ण केली. २८ सप्टेंबर २०१५ रोजी अॅस्ट्रोसॅटचे प्रक्षेपण करण्यात आले होते. अवकाशातील एकाच घटकाचे अनेक तरंगलहरींच्या साह्याने…
‘प्रथिनांचे कोडे उलगडणे आवश्यक’ – डॉ. उदगावकर
संशोधन रिपोर्ट, ३ ऑक्टोबर २०१८ “सजीवांच्या पेशींमध्ये होणारे बिघाड अनेक रोगांसाठी कारणीभूत ठरतात. प्रथिनांच्या (प्रोटिन्स) संरचनेचा अभ्यास केल्यास अशा रोगांवरील उपचार शक्य होतील,” असे प्रतिपादन ज्येष्ठ शास्त्रज्ञ आणि आयसर, पुणेचे संचालक डॉ. जयंत उदगावकार यांनी गुरुवारी केले. इंडिया…
पार्कर सोलार प्रोब: नासाची सूर्याला गवसणी घालणारी मोहीम
सहा दशकांच्या प्रयत्नांतून सूर्याला गवसणी घालणारी आणि त्याच्या वातावरणाचे रहस्य उलगडणारी मोहीम आता प्रत्यक्षात येत आहे. सूर्याच्या अतितप्त वातावरणात काम करू शकणाऱ्या यंत्रणा प्रत्यक्षात आणणे हे विज्ञान- तंत्रज्ञानाचे मोठे यश आहे. पार्कर…
पृथ्वीजवळ आलेला मंगळ बघाच !
असा मंगळ यानंतर २०३५ मध्ये दिसेल संशोधन, ३१ जुलै २०१८ खग्रास चंद्रग्रहण आणि मंगळाची प्रतियुती ढगाळ हवामानामुळे महाराष्ट्रातून बहुतेकांना दिसू शकली नाही. मात्र, आकाश आता अंशतः ढगाळ असल्यामुळे पृथ्वीच्या जवळ आलेल्या मंगळाचे तेजस्वी दर्शन येत्या काही दिवसांत आकाशप्रेमींना…
‘एका व्यक्तीचे लहान पाऊल, मानव जातीची प्रचंड झेप’
मयुरेश प्रभुणे पहिला उपग्रह, पहिला माणूस अवकाशात पाठवून रशियाने अमेरिकेवर आघाडी घेतली असताना २५ मे १९६१ रोजी अमेरिकेचे तत्कालीन अध्यक्ष जॉन केनेडी यांनी राष्ट्राला आवाहन केले, ‘चालू दशक संपण्याआधी चंद्रावर माणसाला पाठवून पुन्हा…
अवकाशवीरांचा बचाव करणारी इस्रोची चाचणी यशस्वी
मानवी अवकाश मोहिमेसाठी आवश्यक ‘क्रू एस्केप सिस्टीम’ विकसित संशोधन, ५ जुलै, २०१८ —– मानवी अवकाश मोहीमेच्या सुरक्षेचा महत्वाचा भाग असणाऱ्या ‘क्रू एस्केप सिस्टीम’च्या तंत्रज्ञानाची भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेतर्फे (इस्रो) श्रीहरीकोटा येथे गुरुवारी यशस्वी चाचणी घेण्यात आली. मानवी…
इस्रोचे लिथियम आयन बॅटरीचे तंत्रज्ञान उद्योगांसाठी खुले
संशोधन, १९ जून २०१८ भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेने (इस्रो) विकसित केलेले लिथियम आयन बॅटरीचे तंत्रज्ञान देशातील उद्योगांना व्यावसायिक उत्पादनासाठी खुले करण्यात आले आहे. भारताच्या उपग्रहांना ऊर्जा पुरवण्यासाठी वापरण्यात येणाऱ्या स्वदेशी बनावटीच्या आणि उच्च दर्जाच्या…