‘स्पेडेक्स’ मोहिमेचा ७ जानेवारीला महत्वाचा टप्पा – मयुरेश प्रभुणे——–स्पेस डॉकिंग एक्सप्रिमेंट (स्पेडेक्स) या अवकाशात दोन उपग्रहांना जोडणाऱ्या भारतीय मोहिमेचे ३० डिसेंबरला यशस्वी प्रक्षेपण झाले. भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेतर्फे (इस्रो) चांद्रयान ४ आणि…
Category: Article
काला आजारावर औषध शोधणारे शास्त्रज्ञ: डॉ. उपेंद्रनाथ ब्रह्मचारी
– सायली सारोळकर वैद्यकीय क्षेत्रातील एक विस्मृतीत गेलेले नाव म्हणजे डॉ. उपेंद्रनाथ ब्रह्मचारी. कालाआजार किंवा व्हिसरल लेशमानियासिस हा आजार एकेकाळी ब्रिटीश राजवटीत, १९व्या आणि २०व्या शतकात, भारताच्या बंगाल प्रेसिडेन्सीमध्ये म्हणजे सध्याच्या बंगाल, बिहार,…
लघु उपग्रहांसाठी भारताचे नवे ‘बेबी रॉकेट’
– टीम संशोधन भारतीय अवकाश संशोधन संस्थेच्या (इस्रो) लघु उपग्रह प्रक्षेपकाचे (एसएसएलव्ही) तिसरे प्रायोगिक उड्डाण नुकतेच यशस्वी झाले. नियमित वापराआधी कोणत्याही रॉकेटच्या तीन चाचण्या पूर्ण व्हायला हव्यात, असा इस्रोचा नियम असल्याने एसएसएलव्ही…
जीवदीप्तीची अनोखी दुनिया
– सायली सारोळकर सजीवांद्वारे होणारी प्रकाशाची निर्मिती आणि त्याचे उत्सर्जन म्हणजे बायोल्युमिनसन्स. यालाच मराठीत जीवदीप्ती असे म्हणतात. काजवे हे जीवदीप्तीचे एक उदाहरण! त्याशिवाय इतर अनेक जीवांमध्ये प्रकाशाची निर्मिती आणि उत्सर्जनाचा हा अविष्कार दिसून येतो….
चांद्रयान ३ मोहिमेतून भारत घडविणार इतिहास
सोनल थोरवे, संशोधन, १३ जुलै २०२३ सप्टेंबर २०१९ मध्ये चांद्रयान २ मोहिमेतील विक्रम लॅण्डरला चंद्रावर उतरवण्याचा प्रयोग अयशस्वी ठरला. त्यानंतर चंद्रावर भारतीय यान उतरवण्याचे उद्दिष्ट्य पूर्ण करण्यासाठी चांद्रयान ३ मोहिमेची आखणी करण्यात आली. चार…
Top 10 discoveries of 2022
Preesha Dhanwate, Sanshodhan 8 December 2022 2022 was an odd year, a resume switch for the civilization. This year had its fair share of disasters and disruptions (natural and man-made alike), nonetheless…
चक्रीवादळांचा हंगाम
– मयुरेश प्रभुणे बंगालच्या उपसागरात सात डिसेंबरच्या दरम्यान चक्रीवादळ निर्माण होण्याची शक्यता भारतीय हवामानशास्त्र विभागाने (आयएमडी) वर्तवली आहे. हे चक्रीवादळ आठ डिसेंबरच्या सकाळी आंध्र प्रदेश आणि तामिळनाडूच्या किनारपट्टीजवळ पोहचू शकते. चक्रीवादळ तयार झाल्यानंतर त्याला…
एक मे रोजी दिसणार गुरू – शुक्र युती
येत्या रविवारी (एक मे) पहाटे आकाशप्रेमींना गुरू आणि शुक्र या तेजस्वी ग्रहांची युती (Conjunction) पाहायला मिळणार आहे. यावेळी हे दोन्ही ग्रह एकमेकांपासून अर्धा अंशांपेक्षा कमी अंतरावर येणार असून, टेलिस्कोपच्या एकाच दृश्यात गुरू, त्याचे चार चंद्र आणि शुक्राची कला असे दुर्मीळ दृश्य पाहता येईल.
होय मॉन्सूनचे आगमन झाले आहे !
अफवांवर विश्वास ठेवू नका.– मयुरेश प्रभुणे, २१ जून २०२१—————-जूनमध्ये मॉन्सूनची केरळपासून उत्तर दिशेने प्रगती होत असताना दरवर्षी महाराष्ट्रात मोठा पाऊस होतो असे नाही. सुरुवातीला पावसाने हजेरी लावल्यावर नंतर दडी मारल्याच्या घटना अनेकदा…
शनिवारी दिसणार चंद्र- मंगळाचे पिधान
– अरविंद परांजपे (संचालक, नेहरू तारांगण, मुंबई) येत्या शनिवारी संध्याकाळी (१७ एप्रिल) आकाशप्रेमींना पश्चिम आकाशात चंद्र आणि मंगळाचे पिधान (Occultation) बघायला मिळेल. हे एकप्रकारचे ग्रहणच (Eclipse) असून, सूर्यग्रहण ज्याप्रकारे पृथ्वीच्या विशिष्ट…